نشست «جایگاه تراث روایی در مبانی مکتب قم»؛ ​آیت‌الله عندلیب همدانی: امام خمینی، دایره را برای فتوا دادن محدود به روایات کتب اربعه و امثال آن نمی‌کند

به گزارش جماران؛ آیت الله عندلیب همدانی در نشست علمی جایگاه تراث روایی در مبانی مکتب قم - از حاج شیخ عبدالکریم حائری تا امام خمینی که از طرف موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) برگزار شد، اظهار داشت: بزرگان شیعه از ابتدا تاکنون، مبانی متفاوتی در مواجهه با حدیث دارند، می توان این دیدگاه ها را به 6 قسم تقسیم کرد گرچه خود گرایش های گوناگونی دارند؛ 1.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مبنای محققینی مانند مرحوم کلینی، صدوق که آنها نیز وارث رواة جلیل القدر پیشین ما هستند و مولف دو کتاب از کتاب های اصلی شیعه هستند. این مسلک بعد هم ادامه داشته است. شما می توانید کسانی مانند علامه فیض و علامه مجلسی را از این گروه به حساب اورید. 2. مبنای اخباریین است که انها هم یکسان نیستند و بین آنها اختلاف نظرهای جدی مشاهده می شود. 3. مجتهدانی که مبنای انها برپایه انسداد است مانند میرزای قمی و دیگران که اینها اگر به روایات مراجعه می کنند، فتوا می دهند از باب ضمّ مطلق به آنها مراجعه می شود. 4. مجتهدانی که شبه انسدادی هستند یعنی مقدمات انسداد را تقریبا پذیرفته اند ولی به حجت ضمّ مطلق نرسیده اند بلکه راه پیشنهادی انها مراجعه به کتب معتبر حدیث از باب احتیاط است و احتیاط را در این محدوده موجب عسر و حرج نمی دانند. 5. مجتهدانی که فقط به خبر واحد صادره شده از ثقه عمل می کنند. اینها خبر واحدی را می پذیرند که یا صحیح السند باشد یا موثق. در این گروه، کسانی ماند صاحب مدارک قرار دارند. 6. مجتهدانی که نه تنها به خبر ثقه عمل می کنند به تنهایی بلکه هرخبری که از هر راهی برای مجتهد وثوق به صدور حاصل شود، به این نوع اخبار عمل می کند و دایره را منحصر به روایات صحیحه یا موثقه نمی کنند. برای آنها وثوق به صدور اهمیت دارد. بزرگانی که ما درباره آنها بحث می کنیم  از محقق داماد تا امام خمینی (ره) داخل در دسته ششم جای می گیرند.

او ادامه داد: اگر مبنای ما در پذیرش خبر واحد، تمسک به سنت باشد، از نظر مرحوم حائری، قدر متیقن خبر ثقه است ولی اگر مبنا برای حجیت خبر، سیره عقلا باشد، ایشان می گوید هر خبری که وثوق به صدورش داشته باشیم.

 

 

استاد حوزه علمیه قم بیان کرد: آیت الله محقق داماد در تقریرات اصولی در پاسخ به سخن انسدادیون که می گویند باب علم و علمی مسدود است، می گوید باب علمی مسدود نیست چون به اندازه ای که در معظم فقه نیاز داریم، از روایات معتبره داریم و اگر هم در مواردی به اصل یا اماره ای غیر از خبر واحد مراجعه کنیم، خدشه ای به وجود نمی آید. ایشان چه در مباحث اصولی و چه کلمات فقهی خودش جزو خانواده وثوق به صدور است و خود را محصور در روایات صحیحه نکرده است. بزرگان حوزه علمیه قم از نظر حدیثی بااینکه اختلاف نظرهای عمده ای باهم دارند اما همگی در خانواده وثوق به صدور جای می گیرند.

او در ادامه ابراز داشت: مجتهدانی که در قاموسشان عناصری مانند اعراض فقها از یک روایت، شهرت با هر سه قسم روائیه، فتوائیه، عملیه، اجماع و امثال اینها مهم است، همه در استفاده از این عناصر اختلافی ندارند و آیت الله خویی در این بین، از همه مقدم تر است. ایشان تصریح دارد که روایات فقهی ما فقط روایاتی نیست که فقط در مجامع روایی امده است بلکه بسیاری از روایات ما در کتب فقهیه ای مانند معالی شیخ، متن روایت است که به صورت فتوا آمده است و لذا می توان این روایات را در حکم روایت مرسله دانست و نباید اینها را در جمعبندی کنار گذاشت.

عندلیب همدانی عنوان کرد: امام خمینی در کتاب «الطهاره»، دایره را برای فتوادادن محدود به روایات کتب اربعه و امثال آن نمی کند، می گوید همین شهرت عظیمه کافی برای فتواست.

او با بیان اینکه در کتاب های فقهی کمتر به مباحث رجالی پرداخته می شود، گفت: امتیاز امام خمینی نسبت به سایر فقها این است که در جای خود در فقه وارد مباحث رجالی می شود. ایشان نقدهایی به کتاب رجال کشفی وارد می کند و سپس سراغ ابن ابی عمیر می آید و می گوید نجاشی درباره او می گوید علمای ما به روایات ابن ابی عمیر اطمینان دارند چون کتاب های ایشان از بین رفته بود و از حافظه کمک می گرفت. امام خمینی می فرماید که صرف زیان کتب نمی تواند موجب عمل به مراسیل ابن ابی عمیر باشد باید دلیل دیگری باشد برای مراجعه به او. و این هم دلالت می کند که مرسلات او مورد قبول است.

 

 

استاد حوزه علمیه قم به نمونه های دیگری در این زمینه اشاره کرد و افزود: در کتاب «بیع» در بحث ولایت فقیه، صریحا می فرماید: «مراسیل مرحوم صدوق که با «قال» شروع شده باشد نشان از اعتماد صدوق دارد و این برای ما کافی است». بنابراین مرسلات صدوق را قبول می کند درحالیکه می فرماید در مرسلات ابن ابی عمیر، «ان قلت» است.

او بیان کرد: امام خمینی در کتاب البیع راجع به حدیث مجاری الامور، می فرماید: درست است که این حدیث در تحف العقول است و در اعتماد به این کتاب، بحث هایی است اما همینکه صاحب وسائل نسخه ای دستش بوده و اعتماد به آن نسخه تحف العقول کرده و نقل کرده است، اینکه این کتاب وجود دارد، برای ما کافی است. این درحالی است که آیت الله بروجردی، به مناسبتی بحث تحف العقول را مطرح کرده و مولف آن را مجهول می داند یعنی برای ایشان ثابت نشده است که صاحب کتاب، حسن بن علی بن شعبه است با اینکه صاحب وسائل گفته است.

عندلیب همدانی گفت: یکی از امتیازات خوب امام خمینی در مورد اعتماد به روایات، «نقد متن» است که کمتر درباره دیگر بزرگان دیده می شود.

منبع: جماران

کلیدواژه: افغانستان سهام عدالت لیگ برتر لیگ قهرمانان مقدماتی جام جهانی واردات خودرو ویروس کرونا امام خمینی آیت الله عبدالکریم حائری یزدی آیت الله عندلیب همدانی افغانستان سهام عدالت لیگ برتر لیگ قهرمانان مقدماتی جام جهانی واردات خودرو ویروس کرونا عندلیب همدانی وثوق به صدور امام خمینی آیت الله

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۱۴۳۸۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کتاب میریام؛ خاطرات سیده رباب صدر منتشر شد

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب میریام؛ خاطرات خانم سیده رباب صدر منتشر شد.

میریام روایت خود گفته رباب صدر از ۶۰ سال تلاش مستمر و بین‌المللی برای ارتقای سطح زندگی دختران و زنان و مردمان لبنان است. او خود و زندگی‌اش را وقف مسیری کرد که سنگ بنای آن را برادرش سید موسی صدر، گذاشت.

سیده رباب صدر فرزند آیت الله سید صدرالدین صدر از علمای برجسته و از مراجع تقلید ثلاث و خواهر امام موسی صدر رهبر شیعیان لبنان در سال ۱۳۲۳ در قم متولد شد. خاندان صدر از خاندان‌های علمی معروف ایران، عراق و لبنان در دو قرن اخیر می‌باشند. پدربزرگ مادری وی عالم مبارز، آیت الله حاج آقا حسین طباطبایی قمی بود که به دلیل اعتراض به سیاستهای ضد اسلامی رضاشاه به عتبات عالیات تبعید شد. در سال ۱۹۶۲ بنا به اصرار برادرش امام سید موسی صدر به لبنان رفت و مدتی بعد با سید حسین شرف‌الدین نوه آیت‌الله سید عبدالحسین شرف‌الدین رهبر فقید شیعیان لبنان ازدواج کرد و در همان جا اقامت گزید.

حضور در بیت آیت الله صدر و پس از آن در کنار برادرش امام موسی صدر و درک فیض از محضر آن بزرگوار برای وی علاوه بر فراگیری نکات بسیار اخلاقی، آشنایی با روش‌های مدیریتی و شیوه تعامل با مردم را نیز به همراه داشت. جامعه لبنان در آن سال‌ها اوضاع مخصوصی را تجربه می‌کرد، این اوضاع موجب شد که با دردهای مردم و به خصوص با تبعیض‌هایی که علیه شیعیان اجرا می‌شد آشنا شده مصائب آن را لمس کند. مجموعه این مسائل ایشان را به پذیرش مسولیت‌هایی در تشکیلات و مؤسسات امام موسی صدر متقاعد نمود.

سیده رباب صدر فعالیت‌های اجتماعی خود را بنا به دستور امام موسی صدر برای مشارکت در ایجاد شاخه زنان مؤسسات آغاز کرد و بعد از آن مدیریت «بیت الفتاة» را نیز به عهده گرفت. بیت الفتاة مدرسه‌ای بود برای آماده ساختن زنان به منظور وارد شدن آنان به عرصه‌های اجتماعی. در لبنان، شیعه مظلوم بود. آن قدر مظلوم که یتیم‌های شأن پناه نداشتند. مهدکودک راه انداختند و مدرسه‌ی پرستاری و سرپرستی از دختران یتیم و دختران دارای وضعیت ویژه‌ی اجتماعی را برعهده گرفتند.

پس از ربودن امام موسی صدر در ۳۱ اوت ۱۹۷۸ مطابق با ۹ شهریور ۱۳۵۷ توسط رژِیم معمر قذافی مسؤلیت اداره مؤسسات امام صدر عملاً بر دوش ایشان قرار گرفت و در پی تحقق اهداف امام صدر به ارائه خدمات اجتماعی و احداث مراکزی در جنوب لبنان و بیروت همت گماشت. چنانکه دارالایتام حضرت زهرا (س) و مدرسه پرستاری را نیز تأسیس کرد. این مراکز تازه تأسیس در زمینه‌های آموزشی، اجتماعی، بهداشتی فعالیت می‌کنند و زیر نظر مؤسسات امام موسی صدر اداره می‌شوند. مؤسسات امام موسی صدر جمعیتی غیر دولتی است که برای تحقق عدالت و جامعه‌ای خالی از جهل و فقر و بیماری می‌کوشد. سیده رباب صدر همچنین ریاست هیئت مدیره «مرکز مطالعاتی و پژوهشی امام موسی صدر» (مرکز الامام الصدر للأبحاث و الدراسات) را به عهده دارد. این مرکز مسؤول جمع‌آوری کلیه اسناد، سخنرانی‌ها، مقالات، عکس و… درباره امام صدر و دیگر علما و فقها می‌باشد وی می‌کوشد این اسناد را در اختیار پژوهشگران قرار دهد. این مؤسسه با فعالیت‌های فکری و ابداعی تلاش دارد بر اهمیت کارهای فرهنگی در توسعه روابط انسانی و ملت‌ها تأکید کند. علاوه بر آن این مرکز کنفرانسی سالانه با عنوان «کلمه سواء» با عناوین کنفرانس‌های مختلف از جمله هویت فرهنگی (نوامبر ۱۹۹۹)، جامعه مقاوم (نوامبر ۲۰۰۳)، ابعاد انسانی و ملی و حقوقی مسئله ربودن امام موسی صدر (دسامبر ۲۰۰۳) و… را برگزار کرده است.

این کتاب علاوه بر روایت همراهی و همکاری سیده رباب صدر با برادرش امام سید موسی صدر، مروری بر بیش از نیم قرن تجربه زیسته او در حوزه‌های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی است.

میریام سیمای زنی است که با اتکا به اندیشه و عمل یک روحانی نوگرا، با وجود انواع مشکلات و موانع در گوشه‌ای از خاورمیانه که بحران و ناپایداری سکه رایج آن است، از هیچ تلاشی برای آموزش، سلامت و توانمندسازی و ارتقای سطح زندگی دختران و زنان فروگذار نکرد.

این کتاب محصول ده‌ها ساعت مصاحبه حمید قزوینی، کارشناس تاریخ شفاهی، با سیده رباب صدر است.

کد خبر 6099275 فاطمه علی آبادی